Bệnh APV trên gà là một bệnh truyền nhiễm cấp tính ảnh hưởng đến đường hô hấp và gây rối loạn sinh sản ở gia cầm. Triệu chứng đặc trưng của bệnh là sưng phù đầu và giảm đáng kể sản lượng trứng.
Được phát hiện lần đầu vào năm 1970 tại Nam Phi, bệnh APV trên gà đã lan rộng ra khắp thế giới, ngoại trừ Úc. Bệnh gây thiệt hại nghiêm trọng cho người chăn nuôi với tỷ lệ nhiễm có thể lên đến 100%.
Để hiểu rõ hơn về bệnh APV trên gà theo dõi bài viết dưới đây của Đá gà trực tiếp Thomo để đưa ra cách phòng bệnh và quy trình xử lý bệnh hiệu quả.
Nguyên nhân gây ra bệnh APV trên gà là gì?
Bệnh do Avian Metapneumovirus (AMPV) gây ra, thuộc họ Paramyxoviridae, chi Metapneumovirus, hiện bao gồm loài AMPV và HMPV.
APV không chỉ xuất hiện ở gà và gà tây mà còn lây qua cả gà lôi, vịt Muscovy và gà sao. Ngỗng, hầu hết các loài vịt khác và chim bồ câu có khả năng kháng bệnh này. Trong tự nhiên, các loài chim hoang dã, đặc biệt là các loài chim di cư, được coi là động vật tích trữ virus.
Bệnh APV có khả năng lây lan cao với tỷ lệ mắc có thể lên đến 100%. Bệnh lây truyền ngang qua tiếp xúc trực tiếp qua đường hô hấp hoặc khí dung giữa các con vật bệnh và con vật khỏe, hoặc do tiếp xúc với con người và các thiết bị chăn nuôi bị nhiễm mầm bệnh.
Bệnh ảnh hưởng đến tất cả các lứa tuổi trên gà, đặc biệt là gà con dễ mắc hơn. Ở gà tây, bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến đường hô hấp. Ở gà đẻ trứng, bệnh tác động đến cả hệ hô hấp và sinh sản.
>> Xem thêm: Cách phòng và điều trị bệnh Newcastle ở gà hiệu quả
Bệnh APV trên gà có triệu chứng như thế nào
Bệnh APV có thời gian ủ bệnh từ 3-7 ngày, tỷ lệ chết phụ thuộc vào độ tuổi và thể trạng của đàn gà, dao động từ 1% đến 50%. Gà có thể hồi phục sau bệnh trong khoảng 7-10 ngày nếu không bị nhiễm trùng thứ phát.
Tuy nhiên, nếu như có nhiễm trùng thứ phát, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng như viêm túi khí, viêm màng ngoài tim và viêm quanh gan.
Một số dấu hiệu trên đường hô hấp khi gà bị nhiễm APV bao gồm:
Giai đoạn đầu:
- Gà xuất hiện biểu hiện như chảy nước mắt, nước mũi, mắt có bọt khí và viêm kết mạc.
Giai đoạn sau:
- Chảy nước mắt và nước mũi đục, nhầy.
- Nước mũi đóng kín mũi gây khó thở cho gà.
- Sưng xoang dưới mắt.
- Ho, hắt hơi, và âm rale khí quản.
Ngoài ra, bệnh APV cũng có thể gây ra các hội chứng sưng đầu ở gà, biểu hiện qua sự sưng to của các xoang quanh và dưới ổ mắt, mắt sủi bọt, chảy nước mũi, nhiễm trùng tai và vẹo cổ.
Bệnh APV trên gà cũng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của gà, gây giảm sản lượng trứng từ 5-30% và làm giảm chất lượng vỏ trứng. Ngoài ra, tỷ lệ nở và sức sống của gà con cũng giảm đáng kể.
Chẩn đoán
Chẩn đoán bệnh APV trên gà dựa trên các dấu hiệu lâm sàng đặc trưng, cùng với các phương pháp chẩn đoán trong phòng thí nghiệm như: nuôi cấy, phân lập virus, RT-PCR, ELISA,… có độ chính xác cao.
Việc chẩn đoán phân biệt cần được thực hiện để loại trừ các bệnh gây rối loạn hô hấp và sinh sản khác có triệu chứng tương tự như Newcastle, IB, cúm gà, AVV-1, AVV-3. Điều này giúp xác định đúng bệnh và đưa ra phương hướng điều trị hiệu quả.
>> Xem thêm: Bệnh E.coli trên gà là gì? Nguyên nhân và thuốc đặc trị hiệu quả
Bệnh tích của bệnh APV trên gà
Đại thể:
- Viêm ở các cơ quan: viêm mũi, viêm khí quản, viêm xoang và viêm vùng túi khí.
- Dịch nhầy xuất hiện nhiều ở trong xoang mũi, cuốn mũi, khí quản và các xoang dưới ổ mắt. Chất nhầy chuyển dần từ trong suốt sang đục và có mủ.
- Các dấu hiệu không đặc hiệu: viêm phổi, viêm màng ngoài tim, viêm quanh gan, lách to và gan bị phồng to.
Vi thể:
- Đối với đường hô hấp trên: mất lông mao, các tuyến tiết tăng hoạt động và xung huyết, thâm nhiễm đơn nhân nhẹ. Tổn thương tế bào ở vùng niêm mạc và phần cuốn mũi. Tuyến lệ chứa nhiều tế bào lympho và hình thành các cấu trúc như nang bạch huyết.
Phòng bệnh APV trên gà
Phòng bệnh bằng vệ sinh, thú y
Quản lý tốt có thể giảm đáng kể tình trạng nhiễm Avian pneumovirus ở gia cầm. Các biện pháp giống như tối ưu hóa thông gió, quản lý mật độ thả giống, kiểm soát nhiệt độ, đảm bảo chất lượng chất độn chuồng và tuân thủ quy tắc an toàn sinh học đều có tác động tích cực đến kết quả phòng chống bệnh.
Phòng bệnh bằng cách vệ sinh và sát trùng định kỳ. Avian pneumovirus nhạy cảm với các dung môi lipid, ổn định trong khoảng pH 3–9 và dễ dàng bị bất hoạt ở nhiệt độ trên 50°C.
Các chất khử trùng như amoniac bậc bốn, ethanol, iodophors, dẫn xuất phenol và các thuốc tẩy có thể được sử dụng để giảm nguy cơ lây lan của virus và tiêu diệt APV.
Chăm sóc đàn gà khỏe mạnh đòi hỏi khẩu phần ăn đầy đủ và cân đối các chất dinh dưỡng, cùng với môi trường sống lành mạnh nhằm giảm thiểu nguy cơ gây stress.
Bên cạnh đó, cần thực hiện các biện pháp phòng và điều trị bệnh ký sinh, kiểm soát các loài vật trung gian lây truyền mầm bệnh để đảm bảo sức khỏe cho đàn gà.
Phòng bệnh bằng vaccine
Hiện nay, đã có sẵn cả vaccine bất hoạt và vaccine sống nhược độc với nhiều phương pháp cung cấp khác nhau, mang lại sự thuận tiện cho bà con trong việc phòng bệnh. Phòng bệnh là phương pháp quan trọng và hiệu quả để bảo vệ sức khỏe đàn vật nuôi.
Điều trị bệnh APV trên gà
Vì APV trên gà là một bệnh do virus gây ra nên chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Để ngăn tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, chúng ta có thể sử dụng các loại thuốc hỗ trợ điều trị triệu chứng.
Các bước tiến hành:
- Cách ly toàn bộ gà bệnh và đặt chúng ở nơi riêng biệt để theo dõi.
- Vệ sinh toàn bộ trang thiết bị và khu vực nuôi gà, bao gồm cả khu vực xung quanh chuồng.
- Điều trị triệu chứng bệnh bằng các biện pháp phù hợp nhất.
Có thể sử dụng thuốc kháng sinh để phòng và điều trị các bệnh kế phát khi gà mắc bệnh, bằng cách tiêm, trộn vào thức ăn hoặc nước uống.
Bên cạnh đó, bà con nên bổ sung thêm các sản phẩm dinh dưỡng, vitamin, và khoáng chất để bù nước và điện giải cho gia cầm, giúp chúng phục hồi nhanh chóng hơn.